Theo xu hướng kinh doanh hiện nay, bên cạnh những hình thức doanh nghiệp lớn như công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh,…hình thức kinh doanh với quy mô nhỏ, điển hình là hộ kinh doanh vẫn được lựa chọn khá phổ biến. Với quy mô vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cá thể tuy không phải là một loại hình doanh nghiệp nhưng vẫn phải thực hiện nghĩa vụ kê khai thuế và đóng thuế song quy định của pháp luật về các loại thuế của hộ kinh doanh cá thể cũng như các thủ tục có phần đơn giản và nhanh chóng hơn các hình thức kinh doanh khác.
Cơ sở pháp lý
- Luật Doanh nghiệp 2020.
- Luật Quản lý thuế 2019.
- Luật thuế giá trị gia tăng 2008.
- Nghị định số 139/2016/NĐ-CP, sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 22/2020/NĐ-CP quy định về lệ phí môn bài.
- Nghị định số 126/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của luật quản lý thuế.
- Thông tư số 78/2021/TT-BTC hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế và Nghị định số 126/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế.
Lệ phí (thuế) môn bài
Theo Khoản 2 Điều 4 Nghị định 139/2016/NĐ-CP và Điểm c Khoản 1 Điều 1 Nghị định 22/2020/NĐ-CP, mức thu lệ phí môn bài đối với hộ kinh doanh cá thể được tính theo doanh thu bình quân hàng năm theo các trường hợp như sau:
| Doanh thu | Mức thu thuế môn bài |
| Doanh thu trên 100-300 triệu đồng/năm | 300.000 đồng/năm |
| Doanh thu trên 300-500 triệu đồng/năm | 500.000 đồng/năm |
| Doanh thu trên 500 triệu đồng/năm | 1.000.000 đồng/năm |
Tuy nhiên, hộ kinh doanh trong các trường hợp sau đây vẫn có thể được miễn nộp lệ phí môn bài:
- Doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống
- Cá nhân, hộ gia đình kinh doanh không thường xuyên, không có địa điểm cố định
- Hộ kinh doanh sản xuất muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản, dịch vụ hậu cần nghề cá
- Điểm bưu điện văn hóa xã, cơ quan báo chí.
- Chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của hợp tác xã hoạt động dịch vụ kỹ thuật trực tiếp phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Thời điểm xác định doanh thu tính thuế môn bài
Hộ kinh doanh thành lập 2023, được miễn lệ phí môn bài năm đầu tiên, trong thời gian này, nếu hộ gia đình thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh thì chi nhánh văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh đó cũng được miễn lệ phí môn bài trong khoảng thời gian cùng với hộ kinh doanh. Do đó, thời điểm xác định doanh thu tính thuế môn bài là từ tháng 1 của năm tiếp theo sau năm thành lập.
Trong trường hợp hộ kinh doanh mới thành lập và được cấp đăng ký thuế và mã số thuế, mã số doanh nghiệp trong 6 tháng đầu năm phải nộp mức thuế môn bài cả năm, với hộ kinh doanh được cấp trong 6 tháng cuối năm phải nộp 50% mức thuế môn bài cả năm. Tuy nhiên, theo Nghị định 139/2016/NĐ-CP, hộ kinh doanh cá thể không kê khai và đóng thuế này khi bị cơ quan phát hiện sẽ phải nộp mức thuế môn bài cho cả năm.
Thuế khoán (Thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân)
Thuế khoán là thuế cố định theo mỗi tháng/quý mà hộ kinh doanh cá thể có nghĩa vụ thực hiện. Loại thuế này do Cơ quan thuế chỉ định dựa trên thông tin kê khai hoặc doanh thu từ hoạt động kinh doanh thực tế của hộ kinh doanh.
Theo như cách gọi thuế khoán, thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân được tính theo phương pháp khoán.
Các trường hợp đặc biệt đối với hộ kinh doanh cá thể phải nộp hai loại thuế này:
- Cá nhân nộp thuế khoán không đủ 12 tháng tính theo năm dương lịch, gồm: cá nhân mới kinh doanh, cá nhân kinh doanh thường xuyên theo thời vụ, cá nhân đã ngừng hoặc nghỉ kinh doanh thì tính thuế theo số tháng/năm hoạt động kinh doanh thực tế.
- Cá nhân nộp thuế và được cơ quan thuế thông báo số thuế phải nộp nhưng kinh doanh không đủ 12 tháng thì có thể được giảm số thuế tương ứng với số tháng ngừng hoặc nghỉ kinh doanh.
Theo Điều 3 Thông tư 92/2015/TT-BTC, hộ kinh doanh cá thể cũng có thể được miễn nộp loại thuế này khi là hộ kinh doanh, cá nhân mới ra kinh doanh, cá nhân kinh doanh thường xuyên theo mùa vụ, cá nhân ngừng hoặc nghỉ kinh doanh có mức doanh thu 100 triệu đồng/năm trở xuống.
Công thức tính thuế khoán cho hộ kinh doanh cá thể
Thuế khoán cho hộ kinh doanh cá thể được tính theo công thức:
- Số thuế giá trị gia tăng phải nộp = Doanh thu tính thuế giá trị gia tăng x Tỷ lệ thuế giá trị gia tăng.
- Số thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Doanh thu tính thuế thu nhập cá nhân x Tỷ lệ thuế thu nhập cá nhân.
Với hộ kinh doanh cá thể có sử dụng hóa đơn:
Doanh thu tính thuế = Doanh thu khoán + Doanh thu trên hóa đơn.
Với hộ kinh doanh cá thể không sử dụng hóa đơn:
Doanh thu tính thuế = Doanh thu khoán.
Lưu ý:
- Doanh thu tính hai loại thuế trên đã bao gồm thuế của toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng và tiền cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế.
- Nếu cá nhân không xác định được doanh thu tính thuế hoặc xác định không đúng như thực tế thì mức doanh thu sẽ được cơ quan thuế ấn định theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.
- Tỷ lệ phần trăm thuế dựa trên doanh thu khoán, bao gồm tỷ lệ thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân với từng lĩnh vực ngành nghề như sau:
| Danh mục ngành nghề | Tỷ lệ thuế giá trị gia tăng | Tỷ lệ thuế thu nhập cá nhân |
| Phân phối, cung cấp hàng hóa | 1% | 0,5% |
|
Dịch vụ
|
5% | 2% |
| Xây dựng, lắp đặt không bao thầu nguyên vật liệu (bao gồm cả lắp đặt máy móc, thiết bị công nghiệp) | 5% | 5% |
|
Cho thuê tài sản, gồm:
|
5% | 5% |
|
Sản xuất, gia công, chế biến sản phẩm hàng hóa;
|
3% | 1.5% |
| Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu | 3% | 1,5% |
| Hoạt động kinh doanh khác | 2% | 1% |
Thời điểm xác định doanh thu tính thuế
- Thời điểm xác định doanh thu tính thuế khoán từ ngày 20/11 đến ngày 15/12 của năm trước năm tính thuế.
- Hộ kinh doanh cá thể mới ra kinh doanh hoặc thay đổi quy mô, ngành nghề kinh doanh trong năm thì thời điểm xác định doanh thu tính thuế là trong vòng 10 ngày kể từ ngày bắt đầu kinh doanh hoặc thay đổi quy mô, ngành nghề kinh doanh.
- Hộ kinh doanh cá thể có sử dụng hóa đơn, thời điểm xác định doanh thu tính thuế được tính như sau:
-
- Hoạt động bán hàng hóa: thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng hoàng hóa hoặc thời điểm lập hóa đơn bán hàng (trường hợp thời điểm lập hóa đơn xảy ra trước thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng).
- Hoạt động vận tải, cung ứng dịch vụ: thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ cho người mua hoặc thời điểm lập hóa đơn cung ứng dịch vụ (trường hợp thời điểm hóa đơn cung ứng dịch vụ được lập trước thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ.
- Hoạt động xây dựng, lắp đặt: thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành.
Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn về các loại thuế hộ kinh doanh cá thể cần nộp, tư vấn kê khai thuế, tư vấn dịch vụ báo cáo thuế, dịch vụ kế toán thuế xin vui lòng liên hệ LAW FOR LIFE để được hỗ trợ tốt nhất.
